دنیای قشنگ تمدن ها | نقد بازی Civilization V: Brave New World

الحق که نام رمان بزرگ آلدوس هاکسلی برازنده این عنوان است. سید مایر (Sid Meier) با این بازی، سری تمدن را به اوج خود رسانده و از آن یک اثر نسبتا بی‌نقص ساخته است. اگر با سری بازی‌های تمدن آشنا نیستید، باید بگویم این مجموعه بازی، از اعتیادآورترین نام‌های تاریخ بازی‌های رایانه‌ای است و سالیان سال است (از سال ۱۹۹۱) علاقه‌مندان شیفته و دردمند خاص خودش را دارد؛ کسانی که پس از ساعت‌ها بازی کردن، آرزوی یک ساعت استراحت بدوی، به دور از هر نوع تمدنی را دارند، اما این اعتیاد شیرین (و البته سالم) آنها را درمانده می‌کند.سری تمدن با دقت و نکته‌سنجی مثال‌زدنی، هم به‌عنوان یک گزینه آموزشی بدون مثال ظاهر می‌شود و گوشه‌هایی از تاریخ تمدن‌ها را با زیرکی به بازیکنان یاد می‌دهد و هم در نقش یک آموزگار فلسفه و سیاست، به ارتقای سطح کلی تفکر و ذهن منتقد فرد کمک می‌کند. تمدن مهم‌ترین و موفق‌ترین عنوان در سبک استراتژی 4X است؛ اصطلاحی که برای اولین بار توسط آقای آلان امریچ در سال ۱۹۹۳ مورد استفاده قرار گرفت و متشکل از چهار لغت Explore، Expand، Exploit و Exterminate (کاوش، توسعه، استثمار و انهدام) است. در این بازی‌ها، بازیکن با تشکیل یک قدرت دولتی، سعی در چیره شدن بر دیگر تمدن‌ها دارد و در این باره باید همواره از چهار عمل اصلی یاد شده بهره‌گیری کند. پنجمین قسمت شماره‌دار سری بازی‌های تمدن، قصد بر تغییر رویه این سری کرد و به سوی حذف تعداد زیادی از ساختارهای پیچیده و جایگزین کردن آنها با گیم‌پلی عمیق‌تر کرد. این حرکت ابتدا موجب کاستی‌های زیادی شد و مشکلات متعددی را بر سر بازیکنان قرار داد. در پک الحاقی Gods & Kings یک سری ویژگی تازه معرفی شد، اما باز هم تا تعالی بازی فاصله زیاد بود. جای مسرت است که این نسخه از بازی، هرکلید فالش را که در قسمت‌های اخیر وجود داشت تنظیم کرده و از آن یک سمفونی ماندگار ساخته که تا سالیان سال می‌تواند به‌عنوان یک اثر تاریخ‌ساز مطرح بماند. چهره بازی مانند همیشه چشمان را با لطافت می‌نوازد. مهم نیست کدام تمدن را برای بازی کردن انتخاب کنید، محققان چنان بی‌نقص عمل کرده‌اند که گویا حقیقتا عضوی از آن دنیا هستید؛ خواه هنوز بر ستون‌های تمدن خویش استوار باشد، خواه به دست ناملایمات روزگار با خاک یکسان شده باشد.

عنوان: Civilization V: Brave New World

پلتفرم: PC، MAC

ناشر: K Games2

سازنده: Firaxis Games

سبک: استراتژی

امتیاز: ۹.۰

خوشبختانه با وجود این چهره هنری زیبا، برای اجرای فنی بازی نیاز به سیستم آخرین مدل ندارید و با یک سیستم متوسط (البته با استاندارد امروزی) هم می‌توانید از آن لذت لازم را ببرید. موسیقی بازی هم عین اصل بازی بسیار گوشنواز است و لحظات ناب شما را با نیک‌سرشتی همراهی می‌کند. اکنون تنها مشکل پابرجا با رابط گرافیکی کاربر است. البته پیچیدگی این منو به‌دلیل گزینه‌های زیاد است و نمی‌توان این تنوع را یک امتیاز منفی به حساب آورد، ولی برای تازه‌واردان، این همه گزینه می‌تواند کمی سردرگم‌کننده باشد.

سیاست کثیف یا فرهنگ نمونه؟

در این قسمت بسیاری از کاستی‌های نسخ قبلی رفع شده‌است و می‌توانید با خیال خیلی ساده‌تر به انتخاب سیاست‌های اجرایی بپردازید. تاریخ به کرات (مخصوصا به ما ایرانیان) ثابت کرده که فرهنگ و هنر، به‌تنهایی اعتبار می‌آورد، اما استقلال نمی‌آورد. این حقیقت تلخی است که در نهایت ضعف و عقب‌ماندگی بشر و غیرممکن بودن توفیق یک دهکده جهانی را مانند خاری داغ در چشمان انسان فرو می‌کند. حقیقت جز این نیست که بزرگ‌ترین حکومت ابتدایی بشر نیز برای صدور فرهنگ ناب خود، نیاز به شبیخون و حیله و ریختن خون را حس کرد. این حقیقت در نسخه جدید تمدن هویداست. برخلاف گذشته، اگر برای کسب قدرت، راه فرهنگ و هنر را برگزینید، می‌توانید با سیاست، هدف خود را به کرسی بنشانید. در صورت انتخاب این رویه، می‌توانید اماکن مهم تاریخی و موزه بنا کنید، سپس هنرمندان متعددی را تعلیم دهید تا به خلق آثار بزرگ نقاشی، موسیقی و… بپردازند.

سیستم جدید توریسم این فرصت را فراهم می‌کند تا مردم کشورهای دیگر به ولایت شما سفر کرده، ستایش و تمجید خود را از پیشرفت فرهنگی شما بروز دهند و به اعتبار شما بیفزایند. با کسب اعتبار کافی، می‌توانید روی شانه‌های تمدن‌های همسایه‌ای که به فرهنگ شما نیازمند هستند سوار شده و با کمک آنها به براندازی حکومت‌های متخاصم بشتابید. مجمع جهانی هم که هر مدت تشکیل می‌شود، هوای شما را دارد و در حالی که جریمه‌های سنگینی برای تمدن‌های ارتش‌محور وضع می‌کند، با پاداش‌های قابل توجه، به اعتلای حکومت شما کمک می‌کند.

البته شاید تنها نکته‌ای که در این نسخه از دست سازندگان در رفته، هوش مصنوعی نسبتا ضعیف همین مجمع جهانی است که گاهی با تصمیماتش، بازیکن را به یاد سازمان ملل می‌اندازد. لازم به ذکر است که به محض کشف تمام نقاط نقشه توسط یکی از تمدن‌ها، مجمع جهانی برپا می‌شود که قاعدتا عنایت خاصی به تمدن مورد نظر خواهد داشت (فرق سازمان ملل ما با این مجمع، در این است که عنایت سازمان ملل به پنج کشور اصلی و یک کشور نخودی است.) یکی دیگر از مکانیک‌های تازه افزوده شده به بازی، سیستم ایدئولوژی است. سیستم ایدئولوژی مشابه سیستم مذهب در پک الحاقی Gods & Kings است. پس از این‌که یک جامعه به سمت صنعتی شدن رفت، این قسمت در اختیار بازیکن قرار می‌گیرد و از میان سه گزینه آزادی، حکومت استبدادی و نظام قانون‌مداری می‌تواند یکی را انتخاب کند. هر کدام از این سه گزینه نیز امکان دسترسی به زیرشاخه‌های بیشتری را می‌دهند تا فرد بتواند حکومت خود را آن‌طور که دوست دارد اداره کند. اگر آزادی را انتخاب کنید، به هنروران تمدن خود آزادی بیشتری برای پیشرفت بدهید. با برگزیدن حکومت استبدادی، می‌توانید درهای تفکر انفرادی را روی افراد جامعه ببندید و برنامه‌ای جدی برای تمرکز روی کسب ثروت، علم یا گسترش مرزهای خود بریزید. انتخاب حکومت قانون‌مدار نیز راه را برای کسب خروجی صنعتی چشمگیرتر، یا ساخت یک دستگاه نظامی تمام عیار باز هموار می‌سازد. یکی دیگر از سیستم‌های افزوده شده به این قسمت، مسیرهای داد و ستد است.

پیش از این، تجارت فقط به صورت یک عهدنامه منعقد شده بین دو تمدن صورت می‌گرفت، اما این بار تجارت هم شرایط استراتژیک خود را دارد و باید با دقتی دوچندان به آن اقدام ورزید. ارسال کالا و مایحتاج به تمدن‌های دوردست سود بیشتری عاید شما می‌کند، اما آسیب‌پذیری کاروان را در مقابل راهزنان و دیگر خطرات افزایش می‌دهد. این در حالی است که داد و ستد با کشورهایی که همتراز و همفکر شما هستند، پیامدهای خوبی دارد، اما تجارت با کشورهایی که از یک دیدگاه سیاسی همسو بهره نمی‌برند، ممکن است به قیمت ضررهای قابل توجهی تمام شود. نکته جالب اینجاست که این راه‌ها، فقط در تجارت موثر نیست و هر بار که کالایی را ارسال می‌کنید، مذهب، فرهنگ و هنر و علم خود را نیز به همراه کاروان فرستاده شده صادر می‌کنید. این خصیصه از چند جهت تاثیرات مهمی روی گیم‌پلی دارد. برای مثال صدور مذهب به خطه‌های بیگانه، قدرت نفوذ شما را در آن مناطق افزایش می‌دهد و حکومت آنها را در مقابل اقدامات شما برای کشورگشایی آسیب‌پذیرتر می‌کند. از سوی دیگر، صدور یافته‌های علمی و توانایی‌های هنری جامعه شما، می‌تواند جوامع عقب‌مانده‌تر را جلو بیندازد تا زودتر به شما برسند. یکی دیگر از استفاده‌های راه‌های تجاری این است که می‌توانید غذا و مایحتاج لازم را به نقاط مورد نظر کشور خود ارسال کنید تا پیشرفت و افزایش جمعیت آنها را تسریع ببخشید. یکی دیگر از گزینه‌هایی که در دسترس دارید، باستان‌شناسان هستند. این افراد را می‌توانید به اکتشاف در خاک کشور خود یا کشورهای همسایه بگمارید و اگر چیزی یافت شد، برای خود ضبط کرده، یا به نشانه حسن نیت به خود کشورهای مرجع بازگردانید و روابط دیپلماتیک بین‌الممالک را تقویت کنید. از جمله اصلاحاتی که در این پک الحاقی صورت گرفته، نبود سایه‌افکنی تصمیمات بازیکن در مراحل اولیه رشد تمدن است. دیگر مانند گذشته در مراحل پایانی تمدن و در روزگار مدرن، توسط تصمیمات گذشته محدود نمی‌شوید و همین باعث شده تا پایان بازی غیر قابل پیش‌بینی‌تر از همیشه باشد. به غیر از حالت پایان باز که پای ثابت این سری بازی‌هاست، دو حالت با سناریوی از پیش نوشته شده نیز در دسترس هست.

یکی از این خطوط داستانی، وقایع جنگ‌های داخلی آمریکا و دیگری، تاریخ موج دوم استعمارگری سرزمین‌های آفریقایی توسط اروپایی‌ها را روایت می‌کند. زمان لازم برای اتمام حالت غیرداستانی بازی حدود ۱۲ ساعت است، اما با شناختی که ما از تاریخچه این بازی و ارزش تکرار فوق‌العاده بالای آن داریم، شاید روزها پای آن بنشینید، بدون این‌که ذره‌ای احساس خستگی کنید. این عنوان فوق‌العاده از طرف (ESRB (Entertainment Software Rating Board برای سنین ده به بالا رده‌بندی شده است. ما این بازی فوق‌العاده را به تمامی علاقه‌مندان سرگرمی‌های باارزش و بامحتوا توصیه می‌کنیم. لازم است که تکرار کنیم این بازی یک پک الحاقی برای بازی Civilization V است و برای دسترسی به تمام محتواهای ارائه شده تا به امروز، باید حتما نسخه اصلی بازی و پک الحاقی Gods & Kings را داشته باشید.